Tại Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội, phương pháp điều trị rối loạn phổ tự kỷ bằng YHCT đã được nghiên cứu, triển khai bài bản và cho thấy những tín hiệu tích cực. Không can thiệp bằng thuốc hóa dược hay các liệu pháp mạnh, YHCT mang đến hướng tiếp cận mới, lấy việc cân bằng âm dương, điều hòa tạng phủ và thần kinh làm nền tảng, từ đó hỗ trợ cải thiện chức năng của trẻ một cách tự nhiên, an toàn. Trung bình mỗi năm Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội tiếp nhận và điều trị cho hơn 1.000 lượt bệnh nhân.
BSCKII Nguyễn Thị Thanh Thụy - Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội cho biết: Rối loạn phổ tự kỷ không chỉ ảnh hưởng đến ngôn ngữ, hành vi mà còn tác động sâu sắc đến chất lượng sống của trẻ và gia đình. Do chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, can thiệp cho trẻ tự kỷ hiện nay chủ yếu dựa vào trị liệu hành vi, ngôn ngữ, giáo dục đặc biệt. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ có thể gặp khó khăn khi tiếp cận các phương pháp này do kém tập trung, mất ngủ, tăng động, cáu gắt…
Trung bình mỗi năm Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội tiếp nhận và điều trị cho hơn 1.000 lượt bệnh nhân (ảnh do BV cung cấp).
Trường hợp của bệnh nhi N.T.Đ, là con thứ tư trong gia đình, sinh mổ sau thời gian chuyển dạ kéo dài, với cân nặng 3,1kg. Ngay sau sinh, trẻ khóc, nhưng được Viện Nhi Trung ương chẩn đoán tự kỷ, chậm phát triển tâm thần vận động.
Bệnh nhi N.T.Đ điều trị tại khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội lúc 33 tháng tuổi, thời điểm đó trẻ chưa biết nói, không giao tiếp bằng mắt, thường chơi một mình, không biết hòa nhập với bạn bè, giảm tập trung, vận động quá mức. Sau 8 tháng điều trị, trẻ đã nói được vài từ, nhận biết một số chữ số, song giao tiếp mắt vẫn kém, ít chủ động tương tác. Sau 16 tháng, trẻ nói được câu dài 4–5 từ, thực hiện được một số lệnh đơn giản. Đến nay, trẻ đã có thể trả lời đúng câu hỏi, ăn uống đa dạng, đếm được trong phạm vi 10, chơi cùng người thân và cô giáo.
Với triết lý "trị bệnh từ gốc", YHCT không tập trung xử lý triệu chứng mà hướng đến cân bằng toàn diện cơ thể, giúp hệ thần kinh trẻ ổn định, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để tiếp nhận các can thiệp khác. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ, đối tượng nhạy cảm, cần những liệu pháp ít can thiệp và hạn chế tác dụng phụ.
BSCKII Nguyễn Thị Thanh Thụy cho biết: Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội là một trong những đơn vị tiên phong trong ứng dụng YHCT kết hợp phục hồi chức năng của y học hiện đại để hỗ trợ trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ. Tại đây, trẻ sẽ được thăm khám, đánh giá toàn diện và xây dựng liệu trình điều trị cụ thể theo từng giai đoạn, bao gồm:
Châm cứu: Thông qua kích thích các huyệt đạo liên quan đến chức năng thần kinh và phát triển ngôn ngữ, châm cứu giúp điều hòa hoạt động thần kinh trung ương, cải thiện khả năng tập trung, tăng phản xạ giao tiếp, kích thích ngôn ngữ.
Xoa bóp, bấm huyệt: Phương pháp này có tác dụng thư giãn hệ thần kinh, giúp trẻ giảm lo âu, cáu gắt, ngủ sâu giấc hơn. Khi cảm xúc được ổn định, trẻ có khả năng hợp tác tốt hơn trong quá trình can thiệp.
Kết hợp với phục hồi chức năng của y học hiện đại: Bên cạnh các liệu pháp YHCT, trẻ được hỗ trợ tập vận động phối hợp, trị liệu hành vi, trị liệu ngôn ngữ giúp phát triển kỹ năng xã hội, nâng cao khả năng tương tác, tăng sự tự lập và cải thiện chất lượng sống.
Qua quá trình điều trị và theo dõi tại Bệnh viện Đa khoa YHCT Hà Nội, nhiều trẻ đã có những tiến bộ rõ rệt sau vài tuần đến vài tháng can thiệp bằng YHCT kết hợp phục hồi chức năng như: Biết quay đầu lại khi được gọi tên, duy trì ánh mắt khi giao tiếp; phát âm được từ đơn, thực hiện được hướng dẫn đơn giản; ngồi yên lâu hơn, biết chờ đến lượt, giảm hành vi tăng động; giấc ngủ sâu hơn, tâm trạng ổn định, ít cáu gắt hơn trước.
Nhiều phụ huynh cảm thấy yên tâm vì các phương pháp điều trị không dùng thuốc, không xâm lấn, dễ dàng tiếp cận và không gây áp lực lớn cho trẻ. Theo một số phụ huynh chia sẻ, nhờ phương pháp điều trị này, họ có thêm hy vọng và niềm tin vào hành trình đồng hành cùng con.
Về ưu điểm của YHCT trong hỗ trợ trẻ tự kỷ, phương pháp này ngày càng được nhiều gia đình lựa chọn vì mức độ an toàn cao, hầu như không có tác dụng phụ. Các bài thuốc, kỹ thuật điều trị được điều chỉnh theo thể trạng, thể bệnh, mức độ đáp ứng của từng trẻ. YHCT có thể song hành hiệu quả với giáo dục đặc biệt, can thiệp hành vi, trị liệu ngôn ngữ mà không gây cản trở; giúp ổn định cảm xúc, tăng khả năng tập trung là tiền đề để trẻ phát triển kỹ năng xã hội và ngôn ngữ. Qua trình điều trị ít rủi ro, chi phí hợp lý và tính linh hoạt, phương pháp này đang ngày càng được đón nhận như một lựa chọn hỗ trợ lâu dài, đồng hành cùng các liệu pháp chính thống trong điều trị rối loạn phổ tự kỷ.
Theo BSCKII Nguyễn Thị Thanh Thụy, các biểu hiện của trẻ bị rối loạn phổ tự kỷ thường xuất hiện trước 3 tuổi. Cụ thể, như 12 tháng tuổi không biết nói bập bẹ, không biết chỉ tay, không có phản ứng khi gọi tên. Khi 16 tháng tuổi, trẻ chưa nói từ đơn, không quan tâm đến đồ chơi trẻ em. 24 tháng tuổi chưa nói được câu 2 từ, tránh giao tiếp bằng mắt không nhìn thẳng vào người đối diện. Trẻ tự kỷ còn thường xuất hiện những cơn nổi loạn, tăng động, không hợp tác, chống đối, gắn bó khác thường với một đồ chơi nào đó, quá nhạy cảm với xúc giác và thính giác, có những kiểu vận động ngón tay hoặc cơ thể khác thường, nháy mắt, không nhai chỉ nuốt chửng, đi nhón gót, kiễng chân, người quay tròn.
Giai đoạn vàng can thiệp cho trẻ mắc rối loạn phổ tự kỷ là can thiệp sớm ngay từ khi phát hiện ra những khiếm khuyết, hay những bất thường trong giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ. Can thiệp càng sớm hiệu quả càng tốt, thường là kết hợp nhiều phương pháp để trị liệu.
Can thiệp cho trẻ tự kỷ là một quá trình đòi hỏi sự kiên trì và liên tục, không thể kỳ vọng kết quả trong một sớm một chiều hay chỉ sau vài tháng. Chính vì vậy, các bậc cha mẹ cần xác định tinh thần đồng hành bền bỉ cùng con trên chặng đường phát triển, bởi sự thấu hiểu và kiên nhẫn của gia đình là nền tảng quan trọng giúp trẻ từng bước tiến bộ và hòa nhập cộng đồng.
Duy Tuân