Ngày 25/12/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1893/QĐ-TTg về phát triển y dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2030. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định vai trò của Y học cổ truyền (YHCT) trong hệ thống y tế Việt Nam, đồng thời tạo động lực thúc đẩy ngành này phát triển mạnh mẽ. Trong hơn 5 năm qua, Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội với vai trò là chuyên khoa đầu ngành đã triển khai quyết liệt các nội dung của quyết định và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần khẳng định vị thế của YHCT trong hệ thống y tế Thủ đô và cả nước.
TS Trần Văn Chung – Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội phát biểu tại hội nghị.
Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Thành phố và Sở Y tế Hà Nội, sự phối hợp đồng bộ giữa YHCT và y học hiện đại đã tạo điều kiện vững chắc để ngành YHCT ngày càng phát triển. Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội là bệnh viện chuyên khoa đầu ngành thực hiện hỗ trợ chuyên môn, giám sát hoạt động y học cổ truyền tại các bệnh viện, trung tâm y tế, kịp thời phản ánh khó khăn vướng mắc trong công tác y học cổ truyền; thường xuyên hướng dẫn các xã, phường, thị trấn trên địa bàn xây dựng xã tiến tiến về y dược cổ truyền theo quy định của Bộ Y tế.
Trong giai đoạn 2020–2024, hệ thống YHCT đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Toàn thành phố duy trì 2 bệnh viện chuyên khoa YHCT với quy mô 550 giường bệnh. 86% trạm y tế và phòng khám triển khai khám chữa bệnh bằng YHCT, trong đó có 368 vườn thuốc nam mẫu, giúp bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu tại chỗ. Mạng lưới YHCT ngoài công lập cũng phát triển mạnh với 750 cơ sở, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận điều trị YHCT dễ dàng hơn.
YHCT Hà Nội là điểm sáng trong việc duy trì và phát triển dược liệu tại chỗ với 368 vườn thuốc mẫu, hệ thống quản lý chất lượng dược liệu, sản xuất sản phẩm thuốc cổ truyền ngày càng hiện đại. Ngành cũng ứng dụng chuyển đổi số, triển khai bệnh án điện tử, tiếp đón bệnh nhân bằng mã QR, CCCD gắn chip, góp phần rút ngắn thời gian và thủ tục cho người bệnh.
Các đại biểu tham dự hội nghị.
Đặc biệt, giai đoạn 2020 - 2024 ghi nhận những thay đổi đáng kể trong mô hình sử dụng YHCT tại các cơ sở y tế. Đại dịch COVID-19 gây gián đoạn hoạt động khám chữa bệnh, khiến nhiều cơ sở phải tạm ngừng hoặc hạn chế điều trị nội trú. Bên cạnh đó, khó khăn trong đấu thầu thuốc YHCT sau đại dịch càng làm gia tăng thách thức trong duy trì các dịch vụ điều trị. Trước bối cảnh đó, mô hình điều trị YHCT đã có sự dịch chuyển rõ rệt từ nội trú sang ngoại trú, đặc biệt tại các bệnh viện. Các trung tâm y tế tuyến cơ sở, vốn quen thuộc với mô hình điều trị ngoại trú, vẫn duy trì sự ổn định trong cung cấp dịch vụ.
Tổng số lượt khám chữa bệnh bằng YHCT toàn hệ thống tăng cho thấy nhiều bệnh nhân được điều trị hiệu quả bằng phương pháp YHCT – vốn có chi phí thuốc, thủ thuật thấp hơn nhiều so với các can thiệp hiện đại. Việc áp dụng các biện pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, điện châm, sử dụng thuốc nam giúp giảm tỷ lệ sử dụng thuốc tân dược kéo dài, nhờ đó tiết kiệm trung bình từ 15 - 30% chi phí thuốc men cho bệnh nhân mạn tính so với điều trị đơn thuần bằng tân dược. Tính riêng việc tăng 5,6% tỷ lệ điều trị ngoại trú bằng YHCT (tương đương hơn 21.000 lượt điều trị mỗi năm ở Hà Nội), nếu mỗi lượt tiết kiệm trung bình 500.000 - 1.000.000 đồng chi phí nằm viện, thì mỗi năm hệ thống đã tiết kiệm được từ 10 - 20 tỷ đồng cho xã hội và người bệnh. Ngoài ra, nhờ hệ thống YHCT cơ sở rộng khắp, người dân được khám bệnh gần nhà, không phải di chuyển và chi trả chi phí lớn cho tuyến cuối. Qua đó, giảm tải cho y tế tuyến trên và tiết kiệm chi phí gián tiếp như ăn ở, đi lại, thời gian chờ đợi.
Việc đào tạo đội ngũ nhân lực được chú trọng, cùng với nguồn dược liệu ngày càng đa dạng và hệ thống cơ sở vật chất được bổ sung, đảm bảo YHCT tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế công lập và ngoài công lập. Những năm gần đây, lĩnh vực YHCT đang có những bước phát triển mạnh mẽ, thể hiện rõ qua sự gia tăng đáng kể về nhân lực. Theo thống kê, trong giai đoạn 2019–2024, số lượng cán bộ YHCT trên cả nước đã tăng từ 2.138 người lên 2.927 người, tương đương mức tăng 36,9%.
Lãnh đạo Sở Y tế trao tặng Bằng khen của UBND thành phố Hà Nội cho 6 tập thể và 7 cá nhân thuộc ngành Y tế Hà Nội.
Thực hiện Đề án 06 của Chính phủ, các đơn vị đã thực hiện cải tiến quy trình khám chữa bệnh, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động chuyên môn từ khâu tiếp đón, triển khai Kiosk y tế thông minh đăng ký khám chữa bệnh bằng căn cước công dân gắn chíp, ứng dụng VneID tích hợp sổ sức khỏe điện tử, lấy số tự động, phân luồng tại các buồng khám; thanh toán chi phí khám chữa bệnh không dùng tiền mặt… với mục tiêu phục vụ tốt nhất, giảm phiền hà cho người bệnh và người nhà người bệnh. Đồng thời, tích cực trong việc đổi mới phong cách thái độ phục vụ hướng đến sự hài lòng của người bệnh; tuân thủ thực hiện các hướng dẫn chẩn đoán và điều trị, quy trình kỹ thuật chuyên môn, phác đồ điều trị, quy trình chăm sóc người bệnh; giải quyết kịp thời thắc mắc đảm bảo quyền lợi chính đáng của người bệnh.
Phát biểu tại hội nghị, TS Trần Văn Chung – Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết: Trong bối cảnh ngành Y tế Thủ đô đang đẩy mạnh chuyển đổi toàn diện nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, Sở Y tế Hà Nội xác định YHCT tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Trên cơ sở những kết quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, ngành Y tế tiếp tục xây dựng kế hoạch phát triển YHCT cho 5 năm tiếp theo với mục tiêu triển khai đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân.
Từ ngày 1/7/2025, khi chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các đơn vị chủ động tham mưu, đề xuất với chính quyền địa phương những giải pháp thiết thực để phát triển YHCT tại tuyến cơ sở. Trong đó, chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và tăng cường kết nối giữa các cơ sở y tế nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh bằng YHCT cho người dân.
Sở Y tế Hà Nội tặng Giấy khen cho 10 tập thể tiêu biểu, ghi nhận những nỗ lực, đóng góp tích cực trong phát triển lĩnh vực y học cổ truyền, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Ngành Y tế tiếp tục triển khai đồng bộ 7 nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển YHCT, lấy người bệnh làm trung tâm, lấy hiệu quả điều trị làm thước đo. Việc phối hợp chặt chẽ giữa YHCT và y học hiện đại không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả khám chữa bệnh, mà còn khẳng định vai trò, giá trị của YHCT trong hệ thống y tế hiện đại.
Song song với đó, ngành Y tế tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về lợi ích, hiệu quả của YHCT, đặc biệt là các phương pháp kết hợp giữa YHCT với y học hiện đại trong chẩn đoán và điều trị. Việc ứng dụng các bài thuốc cổ phương, đồng thời nghiên cứu phát triển những bài thuốc mới phù hợp với thể trạng người bệnh hiện nay sẽ là hướng đi cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.
Thời gian tới, Sở Y tế sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động khám chữa bệnh bằng YHCT tại các cơ sở y tế trên địa bàn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Đây là giải pháp cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ, an toàn cho người bệnh và duy trì niềm tin của người dân đối với phương pháp điều trị bằng YHCT.
Tại hội nghị, UBND thành phố Hà Nội đã trao tặng Bằng khen cho 6 tập thể và 7 cá nhân thuộc ngành Y tế Hà Nội; Sở Y tế Hà Nội trao tặng Giấy khen cho 10 tập thể thuộc ngành Y tế Hà Nội vì đã có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Tại hội nghị, UBND thành phố Hà Nội đã trao tặng Bằng khen cho 6 tập thể và 7 cá nhân thuộc ngành Y tế Thủ đô vì đã có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với đó, Sở Y tế Hà Nội cũng tặng Giấy khen cho 10 tập thể tiêu biểu, ghi nhận những nỗ lực, đóng góp tích cực trong phát triển lĩnh vực y học cổ truyền, chăm sóc sức khỏe nhân dân.
Duy Tuân