Chuyển đổi số trong quản lý bệnh viện – Tạo đà xây dựng hệ thống y tế thông minh

Từng bước xây dựng hệ thống y tế thông minh phục vụ người dân

Để vận hành bệnh án điện tử hiệu quả, các bệnh viện đã đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo kết nối, liên thông dữ liệu. Hiện nay, Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba đang vận hành đồng bộ hệ thống phần mềm quản lý thông tin bệnh viện (HIS), hệ thống xét nghiệm (LIS), hệ thống chẩn đoán hình ảnh (RIS), hệ thống PACS kết nối các thiết bị chẩn đoán hình ảnh, kết nối liên thông với cơ quan bảo hiểm xã hội, cùng hệ thống quản lý văn bản, điều hành của Sở Y tế. Các nền tảng này cho phép bệnh viện quản lý toàn diện từ khâu tiếp nhận, chẩn đoán, điều trị, cận lâm sàng đến thanh toán viện phí, giúp rút ngắn thời gian xử lý và tăng tính chính xác trong quản trị dữ liệu.

Ông Phan Đức Long, Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Tổ trưởng Tổ Công nghệ thông tin Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba cho biết: Việc ứng dụng hệ thống HIS, LIS, PACS đã thay đổi rõ rệt cách thức vận hành tại bệnh viện. Tất cả quy trình từ tiếp đón bệnh nhân, xét nghiệm đến kê đơn đều được đồng bộ hóa, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch. Trước đây, để tìm một hồ sơ bệnh án, cán bộ y tế phải mất nhiều thời gian lục tìm trong kho lưu trữ, thì nay chỉ cần vài cú nhấp chuột là có thể tiếp cận toàn bộ thông tin, giúp chẩn đoán và điều trị chính xác, nhanh chóng hơn rất nhiều.

Trong quá trình triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, bệnh viện thực hiện Thông tư 46/2018/TT-BYT cùng các hướng dẫn về tiêu chuẩn dữ liệu, bảo mật và chữ ký số. Hiện bệnh viện đang triển khai song song bệnh án giấy và bệnh án điện tử, đồng thời thí điểm mô hình "không giấy tờ" tại các khoa phòng. Hệ thống bệnh án điện tử tích hợp chức năng đẩy dữ liệu theo định dạng XML, kết nối đơn thuốc quốc gia, từng bước hình thành cơ sở dữ liệu y tế điện tử thống nhất. Nhờ đó, bác sĩ chỉ cần vài thao tác đơn giản là có thể truy xuất toàn bộ lịch sử khám chữa bệnh, xét nghiệm, hình ảnh chẩn đoán của bệnh nhân. Hệ thống đáp ứng đầy đủ tiêu chí mức cơ bản và nâng cao theo Thông tư 54/2017/TT-BYT, tích hợp chữ ký số, hệ thống đơn thuốc quốc gia, hồ sơ sức khỏe điện tử.

Theo ông Phan Đức Long, việc triển khai bệnh án điện tử mang lại nhiều tiện ích như người bệnh có thể tra cứu thông tin nhanh chóng, chính xác; không phải mang theo bệnh án giấy; tiết kiệm thời gian khám; liên thông nội viện, tối ưu hóa chi phí quản lý và lưu trữ. Hiện bệnh viện đang xây dựng lộ trình đầu tư hạ tầng theo quy định, phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế và nhà cung cấp để lựa chọn phần mềm có khả năng mở rộng, tích hợp linh hoạt, phù hợp chuẩn kỹ thuật của Bộ Y tế.

Tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, việc triển khai bệnh án điện tử được tiến hành bài bản, toàn diện. Bác sĩ Hoàng Thị Út Trang, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp cho biết: Thành công đạt được nhờ hành lang pháp lý rõ ràng, sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Ban Giám đốc và sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, nhân viên trong thay đổi tư duy, hành động vì mục tiêu chuyển đổi số.

Trước đây, tại Bệnh viện Đa khoa Chương Mỹ, bệnh án giấy bộc lộ nhiều bất cập như: khó lưu trữ, mất nhiều thời gian tìm kiếm, hạn chế chia sẻ thông tin giữa các khoa phòng, dễ sai sót do ghi chép thủ công, thiếu chức năng phân tích dữ liệu, bảo mật chưa cao và khó cập nhật. Việc triển khai bệnh án điện tử đã khắc phục hầu hết hạn chế này, giúp lưu trữ an toàn, truy cập tức thời, chia sẻ liên khoa, phân tích dữ liệu tự động, nâng cao bảo mật bằng công nghệ mã hóa và quản lý quyền truy cập.

Còn tại Bệnh viện Đa khoa Đống Đa, toàn bộ quy trình khám, điều trị, xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và thanh toán đều được số hóa, đồng bộ trên phần mềm tích hợp. Người dân chỉ cần dùng căn cước công dân gắn chip hoặc mã QR trên các ứng dụng như VNeID, VssID để đăng ký khám, tra cứu thông tin và nhận kết quả điều trị trực tuyến. Nhờ đó, thời gian chờ đợi giảm đáng kể, các khâu trung gian như nộp giấy tờ, khai báo thông tin nhiều lần đã được loại bỏ. Đặc biệt, 100% bác sĩ đã được cấp chữ ký số; toàn bộ chỉ định điều trị, kê đơn, kết quả xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh đều được cập nhật, xác thực theo thời gian thực, giảm thiểu sai sót và đảm bảo tính pháp lý.

Vẫn còn "nút thắt" trong quá trình triển khai

Để vận hành bệnh án điện tử hiệu quả, các bệnh viện phải đảm bảo hạ tầng công nghệ, cơ sở vật chất và liên thông dữ liệu. Tuy nhiên, nhiều khó khăn vẫn tồn tại: hạn chế về kinh phí, hạ tầng công nghệ thông tin, nhân lực, tích hợp hệ thống và sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành.

Bác sĩ Hoàng Thị Út Trang chia sẻ: Hạ tầng công nghệ tại một số bệnh viện còn yếu, phần mềm chưa đồng bộ; nhân lực công nghệ thông tin thiếu và chưa được đào tạo bài bản. Các vấn đề bảo mật dữ liệu, thay đổi thói quen làm việc của nhân viên y tế cũng là thách thức. Giá dịch vụ khám chữa bệnh chưa bao gồm chi phí công nghệ thông tin, trong khi chi phí đầu tư, vận hành, nâng cấp lại rất lớn. Ngoài ra, nhiều cán bộ công nghệ thông tin còn hạn chế về an toàn, an ninh mạng; một số biểu mẫu vẫn cần chữ ký tay, phải scan lên hệ thống điện tử, dẫn đến tình trạng "nửa số - nửa giấy". Một số thiết bị y tế như máy siêu âm, điện tim, điện não đồ vẫn chưa thể kết nối bệnh án điện tử.

Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba, khó khăn lớn nhất cũng đến từ hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ. Các máy chủ, mạng nội bộ trước đây chỉ phục vụ lưu trữ cơ bản, chưa đáp ứng tốc độ xử lý và khối lượng dữ liệu lớn. Việc triển khai đòi hỏi chi phí đầu tư cao, từ trung tâm dữ liệu, phần mềm quản lý đến trang bị máy tính cho từng khoa phòng. Đặc biệt, tâm lý ngại thay đổi của nhân viên y tế cũng là rào cản lớn, nhiều người gặp khó khăn trong thích ứng quy trình mới. Bên cạnh đó, hạn chế còn đến từ tư duy, nhận thức của lãnh đạo bệnh viện chưa thực sự chủ động.

Hà Nội quyết tâm triển khai bệnh án điện tử hoàn thành trước 30/9/2025

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch 144/KH-UBND ngày 20/5/2025, đặt mục tiêu 100% bệnh viện trên địa bàn hoàn thành triển khai bệnh án điện tử trước 30/9/2025.

Theo đánh giá của các chuyên gia, hiện nay hành lang pháp lý cho triển khai bệnh án điện tử đã tương đối đầy đủ. Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Luật Giao dịch điện tử cùng các văn bản liên quan đã tạo nền tảng pháp lý rõ ràng. Bộ Y tế cũng ban hành nhiều văn bản mang tính thực tiễn, đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực y tế.

Đến nay, Hà Nội đã có 20/42 bệnh viện công lập trực thuộc Sở Y tế hoàn thành triển khai bệnh án điện tử, gồm: Đa khoa Xanh Pôn, Phụ sản Hà Nội, Ung bướu Hà Nội, Đa khoa Đông Anh, Đa khoa Vân Đình, Đa khoa Hòe Nhai, Đa khoa Sóc Sơn, Đa khoa Ba Vì, Đa khoa Quốc Oai, Đa khoa Mỹ Đức, Nhi Hà Nội, Đa khoa Phú Xuyên, Đa khoa Hoài Đức, Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba, Đa khoa Mê Linh, Nam Thăng Long, Đa khoa Hà Đông, Đa khoa Sơn Tây, Đa khoa Đống Đa và Đa khoa Chương Mỹ.

TS Nguyễn Đình Hưng, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội nhấn mạnh: Tư duy lãnh đạo phải thay đổi, từ tư duy truyền thống sang tư duy số và hành động số. Chuyển đổi số không thể chỉ một cá nhân thực hiện mà cần sự tham gia của cả tập thể. Mỗi cán bộ y tế cần thay đổi thói quen làm việc, từ mô hình truyền thống sang mô hình số. Các bệnh viện phải chủ động đầu tư trang thiết bị hiện đại để phục vụ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Thời gian qua, Sở Y tế đã thành lập Đoàn kiểm tra việc triển khai bệnh án điện tử tại nhiều đơn vị. Hoạt động này không chỉ đánh giá hạ tầng, phần mềm mà còn giúp các đơn vị chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ.

Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội cũng khẳng định: Chuyển đổi số ngành Y tế là quá trình dài hơi, liên tục, đòi hỏi quyết tâm bền bỉ. Bệnh án điện tử chỉ là viên gạch đầu tiên trên hành trình xây dựng mô hình bệnh viện thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Những đơn vị đi trước làm tốt sẽ có lợi thế rõ rệt trong thu hút người bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả quản lý.

Việc triển khai bệnh án điện tử không chỉ là cải tiến kỹ thuật, mà còn là bước chuyển đổi tư duy toàn diện trong quản trị y tế. Thành công này minh chứng cho quyết tâm của Hà Nội trong hành trình chuyển đổi số toàn diện, góp phần xây dựng hệ thống quản trị y tế thông minh.

Duy Tuân - Trần Tĩnh