Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, hiện Bộ Y tế cùng UBND các tỉnh, thành phố đang chỉ đạo quyết liệt việc triển khai bệnh án điện tử tại tất cả các bệnh viện. Theo đánh giá của các chuyên gia, hiện nay hành lang pháp lý cho việc triển khai bệnh án điện tử đã tương đối đầy đủ. Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Luật Giao dịch điện tử cùng các văn bản liên quan đã tạo nền tảng pháp lý rõ ràng. Đặc biệt, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản mang tính thực tiễn, đột phá trong ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực y tế.
Hội đồng chuyên môn tư vấn việc triển khai bệnh án điện tử khảo sát hệ thống phần mềm tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông.
Theo Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia (Bộ Y tế), tính đến ngày 17/7/2025, cả nước mới có 270 bệnh viện công bố triển khai bệnh án điện tử. Hồ sơ bệnh án điện tử là một trong những trụ cột quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số ngành y tế, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tối ưu hóa công tác quản lý, lưu trữ, chia sẻ thông tin y tế, đồng thời bảo đảm tính chính xác, liên thông và bảo mật của dữ liệu sức khỏe người dân.
Riêng tại Hà Nội, đến nay đã có 18/42 bệnh viện công lập hoàn thành triển khai bệnh án điện tử, gồm: Đa khoa Xanh Pôn, Phụ sản Hà Nội, Ung bướu Hà Nội, Đa khoa Đông Anh, Đa khoa Vân Đình, Đa khoa Hòe Nhai, Đa khoa Sóc Sơn, Đa khoa Ba Vì, Đa khoa Quốc Oai, Đa khoa Mỹ Đức, Nhi Hà Nội, Đa khoa Phú Xuyên, Đa khoa Hoài Đức, Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba, Đa khoa Mê Linh, Nam Thăng Long, Đa khoa Hà Đông và Đa khoa Sơn Tây.
Để vận hành bệnh án điện tử hiệu quả, các bệnh viện phải đảm bảo kết nối, liên thông dữ liệu, đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai hồ sơ bệnh án điện tử vẫn còn gặp không ít khó khăn, thách thức từ nguồn kinh phí; hạ tầng công nghệ thông tin, nguồn lực nhân lực, đến vấn đề tích hợp hệ thống, tiêu chuẩn kỹ thuật và sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành.
Tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông, việc triển khai bệnh án điện tử được tiến hành bài bản, toàn diện. Ngày 2/7 vừa qua, sau khi Hội đồng chuyên môn tư vấn việc triển khai bệnh án điện tử tại bệnh viện, bệnh viện đã hoàn thiện các nội dung theo tư vấn của Hội đồng và chính thức công bố đủ điều kiện sử dụng bệnh án điện tử thay cho bệnh án giấy, trở thành bệnh viện công lập thứ 17/42 tại Hà Nội hoàn thành triển khai.
Bác sĩ Hoàng Thị Út Trang, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp chia sẻ: Việc triển khai bệnh án điện tử tại bệnh viện có nhiều thuận lợi nhờ hành lang pháp lý rõ ràng. Thành công có được là nhờ sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Ban Giám đốc và sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, nhân viên trong thay đổi tư duy, hành động vì mục tiêu chuyển đổi số.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận thực tế còn nhiều rào cản. Hạ tầng công nghệ thông tin tại một số bệnh viện vẫn còn yếu, phần mềm chưa đồng bộ; nhân lực chuyên trách công nghệ thông tin thiếu và chưa được đào tạo bài bản. Đồng thời, các vấn đề về bảo mật dữ liệu và thay đổi thói quen làm việc của nhân viên y tế cũng đặt ra nhiều thách thức.
Bác sĩ Út Trang cho biết thêm, một khó khăn lớn là giá dịch vụ khám chữa bệnh hiện chưa bao gồm chi phí cho công nghệ thông tin. Trong khi đó, chi phí đầu tư, vận hành, bảo trì, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin là rất lớn. Ngoài ra, trình độ cán bộ công nghệ thông tin về an toàn, an ninh mạng còn hạn chế. Một số biểu mẫu vẫn cần chữ ký tay, phải scan lên hệ thống điện tử, dẫn đến tình trạng 'nửa số - nửa giấy'. Một số thiết bị y tế như máy siêu âm, điện tim, điện não đồ vẫn chưa kết nối được với hệ thống bệnh án điện tử.
Tâm lý ngại thay đổi của cán bộ y tế cũng là rào cản lớn, nhiều nhân viên y tế gặp khó khăn trong thích ứng quy trình làm việc mới.
Từ thực trạng đó, bác sĩ Trang kiến nghị các bộ, ngành sớm đưa chi phí công nghệ thông tin vào cơ cấu giá dịch vụ khám chữa bệnh, tạo điều kiện để bệnh viện chủ động cân đối, đầu tư. Đồng thời, Sở Y tế Hà Nội cần tăng cường tổ chức đào tạo chuyên sâu về an ninh, an toàn mạng cho cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin trong ngành.
Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba, khó khăn lớn nhất cũng đến từ hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ. Nhiều thiết bị công nghệ thông tin như máy chủ, mạng nội bộ trước đây chỉ phục vụ lưu trữ cơ bản, chưa đáp ứng được yêu cầu tốc độ xử lý và liên thông dữ liệu lớn của bệnh án điện tử. Việc triển khai đòi hỏi chi phí đầu tư cao, từ trung tâm dữ liệu, phần mềm quản lý, đến máy tính trang bị tại từng khoa, phòng.
Ông Phan Đức Long, Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Tổ trưởng Tổ Công nghệ thông tin của Bệnh viện cho biết: Bệnh viện đang từng bước xây dựng lộ trình đầu tư hạ tầng theo Thông tư số 54, phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế và nhà cung cấp để lựa chọn phần mềm có khả năng mở rộng, tích hợp linh hoạt, phù hợp với chuẩn kỹ thuật của Bộ Y tế.
Đặc biệt, tâm lý ngại thay đổi của cán bộ y tế cũng là rào cản lớn, nhiều nhân viên y tế gặp khó khăn trong thích ứng quy trình làm việc mới. Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam – Cu Ba đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn và bố trí đội kỹ thuật hỗ trợ tại chỗ. Ban Giám đốc bệnh viện đã chỉ đạo quyết liệt, thực hiện gắn kết quả triển khai bệnh án điện tử với công tác thi đua, cải cách hành chính, nhằm tạo động lực thúc đẩy sự chủ động của đội ngũ cán bộ, nhân viên.
Bên cạnh đó, những rào cản không chỉ đến từ kỹ thuật hay trình độ nguồn nhân lực mà còn từ nhận thức, tư duy của lãnh đạo bệnh viện chưa thực sự quyết liệt, thiếu tính chủ động.
Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Hà Nội Nguyễn Đình Hưng cho rằng tư duy lãnh đạo phải thay đổi, cần chuyển từ tư duy truyền thống sang tư duy số và hành động số. Chuyển đổi số không thể chỉ một cá nhân thực hiện, mà cần sự tham gia của cả tập thể. Để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, mỗi cán bộ y tế cần thay đổi tư duy làm việc, chuyển từ mô hình truyền thống sang mô hình số. Các bệnh viện phải chủ động đầu tư trang thiết bị hiện đại, phục vụ tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe người dân.
Thời gian qua, Sở Y tế đã thành lập Đoàn kiểm tra việc triển khai bệnh án điện tử để khảo sát, kiểm tra thực tế tại nhiều đơn vị. Việc kiểm tra không chỉ giúp đánh giá mức độ đáp ứng về hạ tầng, phần mềm mà còn tạo cơ hội để các đơn vị chia sẻ bài học kinh nghiệm, cùng nhau tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ triển khai.
Phó Giám đốc Phụ trách Sở Y tế Hà Nội cũng khẳng định: Chuyển đổi số ngành Y tế là quá trình dài hơi, liên tục, đòi hỏi quyết tâm bền bỉ. Bệnh án điện tử chỉ là viên gạch đầu tiên trên hành trình hướng tới xây dựng mô hình bệnh viện thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Những đơn vị đi trước làm tốt sẽ có lợi thế rõ rệt trong thu hút người bệnh, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả quản lý.
Việc triển khai bệnh án điện tử không chỉ là cải tiến kỹ thuật, mà còn là bước chuyển đổi tư duy toàn diện trong quản trị y tế. Thành công này sẽ minh chứng cho quyết tâm của Hà Nội trong hành trình chuyển đổi số toàn diện, góp phần xây dựng mô hình quản trị thông minh.
Duy Tuân – Trần Tĩnh